หลังจากที่ทราบถึงความสำคัญของของเล่นเสริมพัฒนาการเด็กแล้ว เรามาเรียนรู้วิธีการเลือกของเล่นให้ตรงกับวัยของเด็กเพื่อกระตุ้นพัฒนาการด้านต่าง ๆ ให้เหมาะสมกับช่วงวัย โดยมีรายละเอียดดังต่อไปนี้:
ของเล่นที่กระตุ้นการเรียนรู้และความคิดสร้างสรรค์: เลือกอย่างไร?
- เลือกของเล่นที่ส่งเสริมการมองเห็น การฟัง การใช้กล้ามเนื้อมัดใหญ่-มัดเล็ก และความจำ ในช่วงวัยแรกเกิด – 1 ปี
ในวัยทารกอายุ 0 – 1 ปี ควรได้รับการส่งเสริมพัฒนาการทั้งทางด้านกล้ามเนื้อมัดใหญ่, พัฒนาการด้านกล้ามเนื้อมัดเล็ก, พัฒนาการด้านภาษา, พัฒนาการด้านสังคมและการช่วยเหลือตนเอง โดยแบ่งวิธีการเลือกของเล่นให้เหมาะสมกับวัยดังต่อไปนี้:
- ทารกอายุ 0 – 3 เดือน: เลือกของเล่นโมบายหรือกรุ๊งกริ๊ง เพื่อฝึกกล้ามเนื้อตา การคว้า และกระตุ้นการฟัง
- ทารกอายุ 4 – 6 เดือน: เลือกของเล่นพวกยางกัด เพื่อช่วยลดอาการคันเหงือก
ในช่วงวัยนี้เด็กมีการพัฒนาทักษะต่าง ๆ อย่างรวดเร็ว การเลือกของเล่นที่เหมาะสมจึงเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อให้เด็กได้รับประสบการณ์ที่เหมาะสมและกระตุ้นพัฒนาการในทุก ๆ ด้านอย่างเต็มที่ ดังนั้น อย่าละเลยในการเลือกของเล่นที่เหมาะสมกับวัยของเด็กแต่ละช่วงนะคะ
ทารกอายุ 7 – 9 เดือนควรเลือกของเล่นที่สอดคล้องกับการพัฒนาทางกล้ามเนื้อมัดเล็กและการจดจำของเด็กในช่วงนี้ เพื่อให้เด็กได้รับประสบการณ์ที่เหมาะสมและกระตุ้นพัฒนาการอย่างเต็มที่ ดังนั้น ขอแนะนำเลือกของเล่นดังต่อไปนี้:
- บล็อกไม้: บล็อกไม้ที่มีรูปทรงต่าง ๆ เช่น สี่เหลี่ยม, กลม, กระบอก เป็นต้น ช่วยในการฝึกกล้ามเนื้อมัดเล็กของมือและนิ้วมือของทารก เด็กสามารถใช้มือในการบิด หมุน ดึง ตี หรือแกว่งบล็อกได้ตามสบาย ที่สำคัญคือการเล่นด้วยบล็อกไม้ยังช่วยกระตุ้นการจดจำและการตระหนักรูปร่างของเด็กด้วย
- ของเล่นที่มีเสียง: เลือกของเล่นที่มีเสียงเพื่อดึงดูดความสนใจของเด็ก เช่น รถไขลานที่มีเสียงดนตรีหรือเสียงสัตว์ การได้ยินเสียงและรับรู้เสียงจะช่วยในการพัฒนาการพูดของเด็กได้ดีขึ้น
- หนังสือนิทาน: ให้เด็กมีโอกาสสัมผัสกับหนังสือนิทานหรือภาพนูน เพื่อฝึกการสัมผัสและแยกความต่างของภาพ เช่น ภาพช้างนูนตัวใหญ่สีแตกต่างกับสัตว์อื่น ๆ ในเล่ม การมองเห็นภาพและการรับรู้รายละเอียดจะช่วยเสริมความจำและความสนใจในการเรียนรู้ของเด็กได้ดีขึ้น
การเลือกของเล่นที่เหมาะสมสำหรับทารกในช่วงนี้จะช่วยในการสร้างพื้นที่เพื่อพัฒนาการของเด็กอย่างเต็มที่ในด้านต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นการพัฒนากล้ามเนื้อ การจดจำ หรือการรับรู้รายละเอียดของสิ่งต่าง ๆ ที่เด็กได้สัมผัสและเรียนรู้ไปพร้อมกัน
ทารกอายุ 9 – 10 เดือนกำลังพัฒนาการใช้นิ้วชี้และนิ้วหัวแม่มืออย่างเต็มที่ ดังนั้น การเลือกของเล่นที่เหมาะสมสำหรับช่วงนี้ควรเน้นการฝึกพัฒนาการที่เกี่ยวข้องกับการใช้นิ้วชี้และหัวแม่มือในการหยิบจับของ เพื่อช่วยในการเรียนรู้และการพัฒนาทักษะทางการเคลื่อนไหวของเด็ก ดังนั้น ของเล่นที่แนะนำสำหรับทารกในช่วงนี้คือแท่งไม้เสียบรูหรือหมุดไม้ เนื่องจากของเล่นเหล่านี้มักมีรูปทรงที่แตกต่างกันชัดเจน เช่น สี่เหลี่ยม, สามเหลี่ยม, หรือทรงกลม ซึ่งช่วยในการฝึกการจดจำรูปทรงและพัฒนาการสร้างความคิดสร้างสรรค์ของเด็กได้
ของเล่นเหล่านี้ยังมีคุณสมบัติที่ช่วยกระตุ้นการเรียนรู้ของเด็กเพิ่มเติม เช่น การมีเชือกดึงที่ช่วยในการเคลื่อนที่หรือหมุน ซึ่งช่วยในการฝึกการควบคุมการเคลื่อนไหวของมือและนิ้วมือของทารก อีกทั้งยังเป็นโอกาสในการฝึกการรับรู้ผิวหนังและการสัมผัส โดยการใช้ของเล่นที่มีผิวสัมผัสที่แตกต่างกัน เช่น ผิวหยาบหรือนุ่มเรียบ ที่สำคัญคือการเลือกของเล่นที่เหมาะสมจะช่วยในการสนุกสนานและการเรียนรู้ของทารกในช่วงนี้อย่างเต็มที่