ศิลปะบำบัด ฝึกสมาธิ ปรับอารมณ์
ศิลปะ” เป็นคำที่กว้างไปถึงทั้งปราชญ์และนักวิจัยเพื่อเข้าใจว่าศิลปะมีความหมายที่หลากหลาย ภายใต้มุมมองและทัศนะที่แตกต่างกันของแต่ละบุคคล และในแต่ละยุคยง ด้วยความหลากหลายทางด้านความคิดและเชื่อมั่น ศิลปะถูกนำเสนอในวิธีที่หลากหลายทั้งในกระบวนการสร้างสรรค์และในผลงานที่เกิดขึ้น
จากมุมมองของนักปราชญ์และนักวิจัยที่หลากหลาย พบว่าศิลปะมีลักษณะที่ทำให้เด่นชัดขึ้น คือการแสดงออกของมนุษย์ ซึ่งมีการสร้างสรรค์ผลงานเพื่อแสดงอารมณ์ ความรู้สึก และความคิด นอกจากนี้ยังมีการตีความประสบการณ์ สัญลักษณ์ และเหตุการณ์ต่าง ๆ ให้กลายเป็นผลงานศิลปะ ซึ่งมีความหลากหลายในรูปแบบและลักษณะ
เพื่อให้ทำความเข้าใจเพิ่มเติม สามารถสรุปคุณลักษณะของศิลปะได้ดังนี้
- มีความงาม: ศิลปะมุ่งหวังที่จะสร้างผลงานที่มีความงามทางสายตา เพื่อทำให้ผู้รับชมรู้สึกถึงความประทับใจต่อความสวยงามที่สร้างขึ้น
- มีจุดมุ่งหมายที่แน่นอน: ผลงานศิลปะมีวัตถุประสงค์ที่ชัดเจนและบ่งบอกถึงความตั้งใจหรือข้อคิดที่ศิลปินต้องการสื่อสาร
- มีความคิดสร้างสรรค์: ศิลปะนั้นไม่เพียงแค่การกล่าวถึงความสวยงามเท่านั้น แต่ยังเน้นการสร้างสรรค์ผลงานที่มีความคิดสร้างสรรค์และมีความหลากหลายในการใช้สื่อและเทคนิค
จากนั้นพิจารณาถึงเหตุผลที่ศิลปะมักจะถูกจำกัดเฉพาะในมนุษย์ นอกจากความสามารถที่ยอดเยี่ยมในการสร้างสื่อเพื่อการสื่อสารร่วมกัน มนุษย์ยังมีความสามารถในการตีความประสบการณ์และสร้างสรรค์ผลงานที่แตกต่างจากสิ่งที่มีอยู่ในธรรมชาติ ซึ่งทำให้มนุษย์เป็นประเภทที่เหนือกว่าสัตว์โลกประเภทอื่น ๆ
ดังนั้น ศิลปะไม่เพียงเป็นการแสดงออกเพื่อสร้างความประทับใจ แต่ยังเป็นการสร้างสรรค์ที่เน้นความสวยงามและคิดสร้างสรรค์ ทำให้มีค่าทางวัฒนธรรมและสามารถนำไปใช้ในการตีความประสบการณ์ที่ผ่านมาอย่างสร้างใหม่ เป็นที่ยอมรับว่ามีคุณค่าเป็นศิลป
ศิลปะและบำบัดสุขภาพจิต”
ศิลปะไม่เพียงแค่เป็นแนวศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับความสวยงามและคิดสร้างสรรค์ มันยังมีบทบาทที่สำคัญในการพัฒนาสุขภาพจิตของบุคคลด้วย ทั้งนี้เนื่องจากศิลปะไม่เพียงแค่ช่วยในการแสดงออกถึงความรู้สึกและความคิด เเต่ยังเป็นเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพในการบำบัดสุขภาพจิต หรือที่เรียกว่า “Art Therapy” ซึ่งมีบทบาทที่สำคัญในการช่วยรักษาและพัฒนาสุขภาพจิตของบุคคลที่มีปัญหาทางจิตใจต่าง ๆ
ศิลปะบำบัดหลายครั้งถูกนำมาใช้ในการแสดงออกถึงความรู้สึกที่ซ่อนอยู่ภายในบุคคล โดยการสร้างผลงานทางศิลปะ เช่น การวาดรูปภาพ การปั้นหุ้มห่อ หรือการทำงานฝีมือต่าง ๆ นอกจากนี้ยังมีการใช้ศิลปะเป็นเครื่องมือในการส่งเสริมสมาธิ ลดความเครียด และเพิ่มพลังให้กับบุคคล
ในทางศึกษาชีววิทยา พบว่าการทำศิลปะช่วยกระตุ้นสมองให้กลับมาทำงานอย่างเต็มประสิทธิภาพ และส่งผลต่อการพัฒนาการสมรรถภาพของสมอง อย่างไรก็ตาม บางครั้งการทำศิลปะที่ผู้ทำกำลังมีสุขสมใจ สามารถช่วยลดระดับคอร์ติซอล ฮอร์โมนที่เกี่ยวข้องกับความเครียด ซึ่งส่งผลให้ผู้ทำรู้สึกสบายมากขึ้น
ไม่เพียงเท่านี้เท่านั้น ศิลปะยังมีบทบาทในการบำบัดสุขภาพจิตของเด็กที่มีพฤติกรรมแง่ลบ โดยที่ผู้ปกครองและผู้ดูแลสามารถนำเสนอกิจกรรมศิลปะเพื่อช่วยเด็กพัฒนาทักษะสังคม ลดความเครียด และเสริมสร้างสมาธิ
ในสังคมปัจจุบันนี้ ศิลปะบำบัดกำลังเป็นทางเลือกที่น่าสนใจสำหรับการบำบัดสุขภาพจิต และกลายเป็นเครื่องมือที่มีผลสัมพันธ์ในการสร้างสุขภาพจิตที่ดีในทางทั้งร่างกายและจิตใจ ซึ่งทำให้ศิลปะบำบัดกลายเป็นศาสตร์ที่เน้นการรักษาอย่างเข้มงวดต่อสุขภาพจิตของมนุษย์ทุกระดับวัย ไม่ว่าจะเป็นการนำเสนอผลงานศิลปะเพื่อแสดงออกถึงความรู้สึกหรือการทำกิจกรรมศิลปะเพื่อผ่อนคลายจิตใจ
ศิลปะบำบัด: พัฒนาสุขภาพจิตและเสริมความคิด
การใช้ศิลปะเป็นเครื่องมือในกระบวนการบำบัดมีผลเสริมสร้างทั้งทางจิตใจและสุขภาพทั่วๆ ไป ด้วยกระบวนการทางศิลปะบำบัดที่หลากหลายนี้ ผู้ที่เข้ารับการบำบัดสามารถพบเห็นประโยชน์ต่อสุขภาพจิตของตนเองได้อย่างชัดเจน
- เกิดความคิดสร้างสรรค์: ศิลปะบำบัดสามารถเปิดโอกาสให้ความคิดสร้างสรรค์ของบุคคลได้รับการพัฒนาอย่างมีหลายมิติ ความสามารถในการคิดริเริ่มจะทำให้เกิดความคิดที่เป็นเอกลักษณ์และไม่ซ้ำซาก ซึ่งมีผลทำให้คนรู้สึกพึงพอใจและมีความสุขในการสร้างสรรค์ผลงานทางศิลปะ
- ช่วยแก้ปัญหาทางอารมณ์และจิตใจ: ผ่านการทำศิลปะ, บุคคลที่มีปัญหาทางอารมณ์และจิตใจสามารถระบายความคับข้องใจและความรู้สึกที่อาจซุกซ่อนอยู่ในใจได้อย่างอิสระ การสร้างผลงานศิลปะช่วยให้จิตใจผ่อนคลายลดความขุ่นมัวในใจ และเข้าใจและรับรู้อารมณ์ต่าง ๆ ของตนเองได้ดีขึ้น
- เสริมสร้างทักษะสังคม: การทำศิลปะร่วมกับกลุ่มช่วยส่งเสริมทักษะสังคม ทำให้รู้จักการรอคอย ช่วยเสริมสร้างความสัมพันธ์ในกลุ่ม และส่งเสริมการช่วยเหลือกัน นอกจากนี้, การทำกิจกรรมศิลปะในกลุ่มยังช่วยในการเรียนรู้การแสดงออกของตนเอง, ความรู้สึก, ความคิด, และความต้องการของผู้อื่น
- ทำให้กล้ามเนื้อมีการพัฒนาและเคลื่อนไหวที่ดี: การทำศิลปะช่วยให้ร่างกายมีการเคลื่อนไหวอย่างอิสระและเป็นธรรมชาติ ทำให้เกิดการเรียนรู้และพัฒนาของกล้ามเนื้อ ซึ่งสามารถควบคุมการเคลื่อนไหวอย่างเป็นขั้นเป็นตอน และบรรลุเป้าหมายที่วางไว้
ทั้งนี้, ศิลปะบำบัดมีผลสัมพันธ์ที่ใหญ่ในการสร้างสุขภาพจิตที่ดี โดยการเสริมสร้างความคิดสร้างสรรค์, แก้ปัญหาทางอารมณ์, สร้างทักษะสังคม, และเสริมสร้างการเคลื่อนไหวของร่างกาย ทำให้ศิลปะบำบัดกลายเป็นทางเลือกที่น่าสนใจสำหรับผู้ที่ต้องการรับการดูแลสุขภาพจิตในทางที่สร้างสรรค์และแตกต่าง
การประยุกต์ใช้ศิลปะบำบัดในชีวิต
ศิลปะบำบัดเป็นทางเลือกที่น่าสนใจและมีประโยชน์มากในการบำบัดทางจิตใจและสุขภาพทั่วๆ ไป ในประเทศไทย, ศิลปะบำบัดมักถูกใช้เป็นเครื่องมือในการดูแลผู้ที่มีปัญหาทางจิตใจ, โดยเฉพาะเด็กพิเศษหรือเด็กที่เป็นออทิสติก แต่การใช้ประโยชน์จากศิลปะบำบัดยังมีที่มาจากที่หลายมาก
“Art Therapy” หรือ ศิลปะบำบัด หมายถึงการนำศิลปะมาใช้เพื่อแสดงออกถึงอารมณ์และความรู้สึกทั้งในแง่บวกและแง่ลบ ซึ่งไม่จำกัดเฉพาะกับการใช้ในการรักษาผู้ป่วยเท่านั้น แต่ยังสามารถนำมาประโยชน์ในชีวิตประจำวันของทุกคนได้
ในช่วงเวลาที่ผ่านมา, ศิลปะบำบัดมักถูกพบเจอในกระบวนการช่วยเหลือทางจิตใจ โดยเฉพาะเมื่อมีความต้องการในการระบายออกถึงความรู้สึกที่ซับซ้อน ในช่วงยามที่เกิดเหตุการณ์ที่เข้มข้น, ศิลปะบำบัดเข้ามาช่วยในการระบายอารมณ์ร้าย ๆ โดยไม่ต้องสร้างความขัดแย้งกับผู้อื่น
การใช้งานศิลปะบำบัดไม่จำกัดเพียงผู้ป่วยเท่านั้น, แต่ยังเป็นทางเลือกที่น่าสนใจสำหรับคนทั่วไป ที่เห็นคุณค่าในการใช้ศิลปะเป็นทางเลือกในการแสดงอารมณ์และความคิดของตนเอง ถึงแม้ว่าอาจไม่ได้มีปัญหาทางจิตใจ, การใช้ศิลปะบำบัดสามารถช่วยในการรับมือกับความเครียดหรือทุกข์ทนในชีวิตประจำวัน
ดังนั้น, การนำศิลปะบำบัดมาใช้ในชีวิตไม่เพียงแค่สร้างสุขภาพจิตที่ดี, แต่ยังเป็นทางเลือกที่สนุกสนานและสร้างประโยชน์ที่หลากหลายสำหรับทุกคนที่สนใจลองใช้ประโยชน์จากศิลปะในชีวิตประจำวัน
